Rats verkeerd bezig !
23 September 2012
Genetisch gemanipuleerde organismen ... We kenden dit verschijnsel al veel langer in de vaderlandse politiek. Bewerkt genetisch materiaal zorgt er blijkbaar voor dat echte dynastieën ontstaan zijn, vooral bij de traditionele partijen. Maar zelden is het nieuwe exemplaar een verbeterde versie van de stamvader of stammoeder. Toch worden deze telgen vaak afgeschilderd als dé hoop van alle Belgen en dé toekomst van de partij. In de landbouw zijn ze in hetzelfde (groente)bedje ziek. Genetisch materiaal wordt zo gemanipuleerd of gemodificeerd dat er organismen ontstaan, die tegen - God weet wat - bestand zijn : schimmelziektes, ongedierte, maar vooral tegen nutteloze arbeid. De tijd dat de boomgaarden van Shell, Monsanto en Bayer appeltjes met vleugeltjes voortbrengen, die als ze rijp zijn recht naar de veiling vliegen, is niet ver meer af.Wat - in godsnaam wat - kan daar tegen zijn ?
Niets, volgens hen die in deze technologie dé toekomst van onze wereld en van onze landbouwindustrie zien.
Een recent onderzoek naar de invloed van gemanipuleerde maïs op ratten, zaait twijfel wat hun zaad betreft (woordspeling !). Maar je kan er gif op innemen ( weer zoiets !) dat de belanghebbende olie- en chemiereuzen dit experiment met hun grond gelijk gaan maken.
In onze bioscopen en theaters duikt de figuur van Dr Faust weer op. Het is een verhaal dat - niet toevallig - stamt uit de vroege 16de eeuw. Het was de tijd van de beginnende moderne wetenschap (Galilei, Copernicus, Vesalius ...). Het was ook de tijd van de kerkhervormers, die vonden dat de Kerk te werelds werd en zich van God afkeerde.
Voor wie het verhaal niet kent ... Een jonge veelbelovende student krijgt het bezoek van wat we in deze tijd een gladde verkoper zouden noemen. Die belooft de slimme, maar naïeve kerel, dat hij hem zal inwijden in alle geheimen van de natuur, als hij een contract ondertekent. Het lijkt wel een modern voetbalverhaal. De jongen twijfelt, maar eens "zijn poot gezet", blijkt die uitgestoken hand van zijn handlanger een bokkenpoot te zijn, de klauw van de duivel Mephisto. Hij die dacht dat hij meester van de natuur zou worden, werd de slaaf van zijn eigen ambitie, en in plaats van te floreren ( weer die beeldspraak !) takelde hij af omdat hij, in dienst van de wetenschap, zijn ziel aan de duivel verkocht had.
Dit verhaal kennen wij in vele versies : van Shakespeare's tijdgenoot Christopher Marlowe tot de opera van Gounod. Meest bekend echter is Goethe's Faust. Maar weinigen weten dat er twee versies van dit toneelstuk bestaan. Tussen Faust I en Faust II liggen bijna vijftig jaren verschil. Maar naast dat verschil in tijd is er nog een ander, meer inhoudelijk onderscheid.
De tweede versie, het laatste wat deze Duitse Shakespeare schreef, is veel milder. Het is niet de duivel, dat symbool van de mannelijke wereldbestormer, de veroveraar, die overwint, maar zijn eenvoudige geliefde Gretel, die hem altijd trouw is gebleven, en die staat voor het leven gevende, koesterende vrouwelijke principe.
Het kost onze beschaving zo'n 500 jaar om stilaan de boodschap van Faust te begrijpen. Hetzelfde kostte Goethe zo'n 50 jaar. Ons rest nog minder tijd, om onszelf niet meester maar vriend van de natuur te maken, en beschermer van onze aarde, die niet toevallig "Moeder Aarde" wordt genoemd.
Moeders kunnen soms zeuren. Dan krijgen we een donderpreek en een stortvloed van verwijten over ons heen ... Maar hoe ouder wij worden, hoe meer wij beseffen dat zij meestal gelijk hadden, en zeker dat zij altijd het beste voor ons wilden.
Dat de liefdevolle zorg voor onze aarde zoals Groen dat wil, het haalt van de hemeltergende ambitie die haar bedreigt, net als Gretel tegen de duivel won ... En dat de Beeltjes het halen van de Beeltjesstormers ... dat kunnen wij alleen maar hopen.
Als op 14 oktober het tegendeel blijkt, kunnen we alleen maar zeggen - geïnspireerd door het Franse experiment met ratten - ... We zijn "rats verkeerd bezig".
Een column uit het Dagboek van een Duwer